Onder het regime van de radicaal islamitische Taliban (1996 tot 2001) was er voor Afghaanse vrouwen geen enkele vrijheid en werden hun rechten met voeten getreden. Samen met haar familie besloot Fara Omarzada daarom haar land te ontvluchten. Op zondag 8 maart is ze gast in de Bikse Talkshow in het kader van VrouwenPower. 

Vluchten was niet gemakkelijk, vertelt Fara,  je hebt geld nodig, je moet veel mensen kennen, je zaken goed kunnen regelen en als je pech hebt kun je zomaar op verkeerde plekken terechtkomen. Bovendien was er het gevaar dat ze onderweg opgepakt zouden worden. Fara, toen zestien jaar, reisde samen met haar zusje en ouders. Na wat omzwervingen in Europa kwamen ze in Nederland terecht, in de hoop hier een veilig bestaan op te bouwen. 

En dat is gelukt, stelt Fara na bijna twintig jaar in Nederland vast. Want als het gaat om vrijheid en rechten, om respect voor vrouwen is het verschil met haar vroegere vaderland gigantisch. In de Globale Peace Index – een wereldrangschikking van landen qua veiligheid – bungelt Afghanistan al jaren ergens onderaan. Nederland behoort tot de top 20. 

Onderdrukking

Het is voor mensen in Nederland, waar alles goed geregeld is, moeilijk voor te stellen wat het betekende om door de Taliban onderdrukt te worden. Voor meisjes en vrouwen was het onder meer verboden om te studeren, te werken en om zonder mannelijk familielid of boerka de straat op te gaan.

Fara Omarzada tijdens de Bikse Talkshow, oktober 2019.

Het is intussen achttien jaar geleden dat de Taliban de macht verloren, maar in sommige delen van het land hebben ze nog altijd grote invloed en schuwen ze het geweld niet. Vrouwen in Afghanistan hebben nog steeds een achtergestelde positie, zegt Fara. Denk bijvoorbeeld aan intimidatie, mishandeling, seksueel geweld, zaken als kinderhandel. Omdat Afghanistan een streng islamitisch land is zou een vrouw als Fara bijvoorbeeld ook nooit alleen terug kunnen gaan, terwijl dat voor mannen geen probleem is.  

Fara Omarzada is teamleider van de locaties Hilvarenbeek en Oisterwijk van VluchtelingenWerk. Ze is verantwoordelijk voor de begeleiding van zogeheten statushouders, vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Ze overlegt met de woningcorporatie over de huisvesting en begeleidt en coacht gezinnen bij hun integratie in de Beekse gemeenschap. Omarzada vindt haar werk zinvol en doet dat met volle overtuiging. 

De statushouders in Hilvarenbeek –  mannen, vrouwen en vaak kinderen – komen uit diverse landen als Afghanistan, Eritrea, Syrië en Iran. Hun kennismaking met de Nederlandse samenleving is voor de meesten een cultuurshock, met name wat de positie van vrouwen betreft. Dat vrouwen en mannen in Nederland dezelfde rechten hebben is voor de mannen, op zijn zachtst gezegd, even wennen.

Rolmodel

Fara merkt dat onder meer tijdens het spreekuur als mannen zaken voor hun vrouwen willen regelen. Ze krijgen dan te horen dat dat niet de bedoeling en dat ze samen met hun vrouw naar het spreekuur moeten komen. 

Met name de vrouwen hebben de behoefte aan iemand die ze wijst op hun rechten in de Nederlandse samenleving en ze vertelt dat ze hier een eigen keuze mogen maken, niet ingegeven door man, vader of broer. Voor een aantal van deze vrouwen is Fara Omarzada een rolmodel. Ze zou best wel de politiek in willen gaan, bijvoorbeeld als lid van de Tweede Kamer, om zaken te veranderen.